1     Afscheid van Zaïre

overleven


Na 16 jaar in Zaïre, het huidige Congo, gewoond en gewerkt te hebben moet ik door oorlogsomstandigheden in 1997 mijn geliefde plek op de Bateke hoogvlakte abrupt verlaten. Voordat ik voorgoed vertrek, keer ik nog voor een half jaar terug in mijn geplunderde huis en probeer ik zo goed mogelijk orde op zaken te stellen en mijn werk met en voor de mensen af te maken. Tussen de rommel vind ik gelukkig nog een handvol krijtjes en een onbeschadigd schetsblokje. Ik begin te tekenen. Ruim een maand lang teken ik elke dag een ander stukje van mijn tuin: de palmen, bamboestruiken, cactussen en agaves, alles krijgt zijn eigen plaats. Het tekenen is voor mij op dat moment als een ritueel, een manier om afscheid te nemen en het houdt me ook geestelijk en emotioneel ‘bij elkaar’. Het betekent letterlijk: overleven.


In de tuin een bekend silhouet: hond Kashalla graaft zijn dagelijkse kuil. De grote Ficus Lyrata, jaren geleden nog een stekje uit Aalsmeer, is een grote schaduwboom geworden. Hert Bambi, mede(tuin)- bewoner, staat nog verschrikt achter het hek. Ook een paar ganzen hebben de oorlog overleefd. Toen zij pas uit het ei kwamen, fungeerde ik soms als couveuse wanneer de aggregaat weer eens uitviel.

Klik hier op de bijpassende fotocollage